დონბასის რეგიონში, სადაც აქტიური სამხედრო მოქმედებები უკვე რამდენიმე თვეა გრძელდება, მთელი ამ ხნის მანძილზე, მოვლენების გასაშუქებლად, პირველად ჩავიდა რეპორტიორი საქართველოდან. გთავაზობთ გულბაათ რცხილაძის მიერ დონბასის რეგიონში მომზადებულ მასალას.
რეპორტიორის ფუნქციის აღება საკუთარ თავზე მომიხდა გამომდინარე იქედან, რომ ქართული მასმედია მხოლოდ კიევის თვალით დანახულ მოვლენებს გვთავაზობს. მაგრამ აუცილებელია პარიტეტის დაცვა და ობიექტური მიდგომა. ამიტომაც ვისარგებლე რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს მიერ ორგანიზებული პრესტურით და პრობლემურ რეგიონში ოთხი დღე (11-იდან 14 ივნისამდე) დავყავი. საერთაშორისო ჟურნალისტების დიდ ჯგუფთან ერთად გახლდით ლუგანსკში და ლუგანსკის ოლქში (რესპუბლიკაში), ფრონტისპირა სევეროდონეცკსა და ლისიჩანსკში, საკუთრივ ქალაქ დონეცკში და დონეცკის ოლქისადმი (რესპუბლიკისადმი) კუთვნილ ქალაქ მარიუპოლში. ასევე ჩავედით ზაპოროჟიეს ოლქის ქალაქ მელიტოპოლში ანუ ისტორიული ტავრიის მხარეში.
ამ პრესტურის შედეგებს დაწვრილებით ნიკოლოზ მჟავანაძესთან ერთად, ტვ „სეზონის“ ეთერში განვიხილავთ უახლოეს დღეებში, შესაბამისი ვიდეომასალით, ამჟამად კი მოკლედ შევაჯამებ ძირეულ მომენტებს და შევეცდები, ქართველი მკითხველისთვის საინტერესო მთავარ კითხვას გავცე პასუხი: რა ხდება ადგილზე და როგორია მოვლენების განვითარების პერსპექტივები.
სამხედრო მოქმედებების ზონაში მცხოვრები მშვიდობიანი მოსახლეობის მდგომარეობა და განწყობა
ბუნებრივია, რომ საბრძოლო ქმედებებით მოცულ ტერიტორიებზე მცხოვრები ადამიანების მდგომარეობა ყოველმხრივ რთულია, გასაჭირი დიდია. საომარ ზონად, ფაქტობრივად, ლუგანსკის და დონეცკის რესპუბლიკების თითქმის მთელი ტერიტორია შეიძლება მოვიაზროთ, მაგრამ განსაკუთრებით მოსახლეობის ის ნაწილია დაზარალებული, რომელიც ფრონტის ხაზთან ახლოს ცხოვრობდა და ცხოვრობს. ადამიანებს აკლიათ უამრავი საჭირო ნივთი და სერვისი, დახურულია მაღაზიებისა და აფთიაქების დიდი ნაწილი, არ არსებობს არანაირი გასართობი და ა. შ. მეტიც, არის სასმელი წყლის დეფიციტი, ხოლო ინფრასტრუქტურა დიდწილად მოშლილია.
იქ, სადაც დონეცკ-ლუგანსკის ან რუსეთის ადმინისტრაცია უკვე შესულია, მათ შორის სულ ორიოდე კვირის წინ გათავისუფლებულ ლისიჩანსკში, ყველა ეს პრობლემა გვარდება იმდენად, რომ ადგილი არ აქვს შიმშილს და მედიკამენტების უქონლობას. საკვები პროდუქტები და სასმელი წყალი ჰუმანიტარული დახმარების სახით შედის ყველაზე პრობლემურ ადგილებშიც, თუმცა ძირითად ტერიტორიებზე ადამიანებს აქვთ საშუალება, ყველა ძირითადი პროდუქტი შეიძინონ სურვილისამებრ. მედიკამენტების პრობლემაც მოხსნილია – თითოეულ მოქალაქეს, რომელსაც კონკრეტული წამალი სჭირდება, სამხედრო-სამოქალაქო ადმინისტრაციას აძლევს შეკვეთას და შეკვეთა სრულდება კიდეც. ექიმებიც მობილიზებულნი არიან და მომსახურებას უწევენ პაციენტებს.
ყოველივე ეს დაგვიდასტურა ხალხთან უშუალო გასაუბრებამ სევეროდონეცკსა და ლისიჩანსკში, საიდანაც მოკავშირე ჯარებმა, როგორც აღვნიშნეთ, სულ ცოტა ხნის წინ განდევნეს უკრაინული ჯარები. თუმცა ბევრისთვის ყოფითი პრობლემების მოგვარებაზე მეტად, მორალური შვებაა უკრაინული ხელისუფლების მოშლა და დონეცკ-ლუგანსკის რესპუბლიკების ადმინისტრაციის შემოსვლა. ერთმა ლისიჩანსკელმა მოქალაქემ, 6 წლის შვილის მამამ, 40 წლის მიხაილმა, პირდაპირ ასე გვითხრა: „არაფერი ცუდის თქმა არ მინდა უკრაინელებზე, უკრაინაში უამრავი კარგი ადამიანი ცხოვრობს. რაც შეეხება შეიარაღებულ ძალებს, იქაც არიან ადამიანები, მაგრამ ამას ვერ ვიტყვი ნაციონალურ ბატალიონებზე. უმჯობესია, დეტალებში არ შევალ და უბრალოდ ვიტყვი, რომ ახლა შედარებაც არ არის, იმდენად ადამიანური დამოკიდებულებაა ჩვენს [ადგილობრივთა] მიმართ. უკრაინის დროს ეს ასე არ იყო“.
სევეროდონეცკის მცხოვრებმა ერთმა ქალბატონმა კი, რომელმაც საომარი მოქმედებების დროს ცალი თვალი დაკარგა, მოგვითხრო, რომ უკრაინელმა ნაციონალისტებმა მთელი საცხოვრებელი კორპუსის მცხოვრებნი სარდაფებში შეყარეს და გარეთ გასვლა აუკრძალეს. ამ კორპუსის წინ, სადაც მეც გახლდით, მართლაც ნახავთ უკრაინელი სამხედროების მიერ მოწყობილ სანგრებს და ქვიშიან ტომრებს. მათ საცხოვრებელი კორპუსი გამაგრებულ ბაზად აქციეს და მოპირდაპირე მხარეს მდებარე ტყის ზოლსაც აკონტროლებდნენ. უკრაინელებმა ამ გზით გამოიწვიეს რუსების ცეცხლი საცხოვრებელ სახლზე. ასეთი ფაქტები ბევრია. სწორედ ამიტომ არ უყვარს დონბასელ ხალხს უკრაინული სახელმწიფო – კიევის ოფიციოზში და ნაციონალისტურ სამხედრო დანაყოფებში მათ სრულყოფილ უკრაინელებად და ადამიანებადაც (!) არ მიიჩნევდნენ. პირადად ჩემი აზრია, რომ ეს ხალხი მეტ გასაჭირსაც გაუძლებს, მაგრამ უკან, უკრაინაში დაბრუნებას აღარ მოისურვებს.
მართალია, არიან ისეთებიც, რომლებსაც არ მოსწონთ (და მოსაწონი მართლაც რა არის), რომ მათი მშობლიური მხარე საომარი მოქმედებების ზონად იქცა. ადამიანების ეს კატეგორია რუსებს განმათავისუფლებლებად არ მიიჩნევს. ასე, ერთმა ქალბატონმა ლისიჩანსკში, ჰუმანიტარული ტვირთის აღების დროს, გვითხრა: რას მოდიოდნენ [რუსები], რა უნდოდათო. მაგრამ ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ ასეთი განწყობის ადამიანებისათვის უკრაინის ხელისუფლება არის მისაღები. ზელენსკის რეჟიმი არავის მოსწონს.
დონბასიდან საკმაოდ შორს, ზაპოროჟიეს ოლქის სამხრეთ ნაწილში, კერძოდ, ისტორიულ ტავრიაში, რუსეთის არმია თითქმის უბრძოლველად შევიდა ჯერ კიდევ თებერვალში. შესაბამისად, ადგილობრივ მოსახლეობას არ განუცდია ნგრევა და არსებითი მსხვერპლი. პრესტურის ფარგლებში, ჟურნალისტების საერთაშორისო ჯგუფის შემადგენლობაში, ქალაქ მელიტოპოლს ვეწვიე, სადაც ზაპოროჟიეს მხარის რუსული ადმინისტრაცია არის განლაგებული (თავად ადმინისტრაციული ცენტრი – ქალაქი ზაპოროჟიე, ჯერ-ჯერობით კიევის კონტროლს ქვეშ რჩება).
აქაურებს რუსეთის მოქალაქეობის მისაღებად დამდგარ რიგში გავესაუბრეთ უცხოელი რეპორტიორები. დამრჩა შთაბეჭდილება, რომ ადამიანების აბსოლუტურ უმრავლესობას უბრალოდ მშვიდობა და ნორმალური ცხოვრება ენატრება. რუსეთს იმედის თვალით უყურებენ, ამავე დროს, კიევის ხელისუფლებაზე რაიმის თქმა ეშინიათ. ზოგიერთი თავს არიდებს ვიდეოკამერის წინ საუბარს, რაც გასაგებია ორი ფაქტორის გამო: ჯერ ერთი, ბევრ მათგანს ჰყავს ნათესავები უკრაინის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე, მეორე კი ისაა, რომ კიევის ხელისუფლების მხრიდან ადგილი აქვს ფიზიკურ და მორალურ ტერორს საკუთარი მოსახლეობის მიმართ. რუსული ადმინისტრაცია მხოლოდ ახლა იკიდებს ფეხს ყირიმსა და დონბასს შორის მდებარე ამ უმნიშვნელოვანეს ტერიტორიაზე და სანამ კიევის ხელისუფლების ტერორისგან ასპროცენტიან დაცულობას არ იგრძნობს, ადგილობრივი მოსახლეობა უფრო მეტ სიფრთხილეს იჩენს და გამოიჩენს, ვიდრე დონბასში. მაგრამ ადგილობრივების აბსოლუტური უმრავლესობისგან მოსალოდნელი არ არის რუსეთის მიმართ დაუმორჩილებლობა ან ბუნტი – ამას მოწმობს რუსული პასპორტების ასაღებად მოსული მოსახლეობის რაოდენობა, ქუჩაში მოსიარულე ადამიანების რიცხვი და რეგიონში ამუშავებული არაერთი საწარმო, რომელიც სულ რამდენიმე კვირის წინ დახურული იყო.
მთლიანობაში შეიძლება ითქვას, რომ უკრაინის რუსულენოვანმა მოსახლეობამ ერთი დიდი პრობლემა მოიცილა – უკრაინული ნაციონალიზმი. მათ ვეღარავინ აუკრძალავს მშობლიურ ენის გამოყენებას საჯარო სივრცეში და ეროვნული ნიშნით ვეღარ მოხდება მათი დისკრიმინაცია.
ინფრასტრუქტურის და ეკონომიკის აღდგენის პერსპექტივები
რუსეთის დახმარებით, დონეცკისა და ლუგანსკის რესპუბლიკებში უკვე დაწყებულია ინფრასტრუქტურული პროექტების განხორციელება. ჩვენ მოწმენი გავხდით მრავალფუნქციური კლინიკების მშენებლობისა ქალაქ ლუგანსკსა და ქალაქ მარიუპოლში. ასევე მარიუპოლში ვნახეთ საცხოვრებელი კორპუსი, რომელიც თითქმის უკვე დამთავრებულია და მალე გაუწევს სამსახურს მათ, ვინც ყველაზე მეტად დაზარალდა საომარი მოქმედებების შედეგად.
დიდ სამუშაოს მოითხოვს უკრაინული ჯარების მიერ გაქცევისას აფეთქებული ხიდების აღდგენა. ქალაქ ლისიჩანსკზე მისასვლელი სარეზერვო გზა საშინელ მდგომარეობაშია. რუსეთის არმიამ მდინარე სევერსკი დონეცზე უკრაინელების მიერ აფეთქებული ხიდის სანაცვლოდ დროებითი, ე. წ. საპანტონო ხიდი გაშალა.
დონეცკსა და ლუგანსკში დარწმუნებულები არიან, რომ რუსეთი მასშტაბურ დახმარებას არ შეაჩერებს და პირიქით, გააძლიერებს. სიმართლეს არ შეესაბამება გავრცელებული ინფორმაცია, რომ რუსეთი თითქოს აფერხებს სოფლის მეურნეობის პროდუქტების – ხორბლისა და ზეთის გატანას, ძარცვავს ადგილობრივ ფერმერებს და მსგავსი. სასოფლო-სამეურნეო სამუშაოები სრული დატვირთვით მიმდინარეობს, მოსავლის აღება მალე დასრულდება, ყანებში მუშაობს ტექნიკა, ხორბლის მარაგები დიდია. ადგილობრივი ფერმერები, ლუგანსკისა და ზაპოროჟიეს ოლქებში, რომლებსაც ჩვენ შევხვდით, ამ ყველაფერს ადასტურებენ. ისინი ამბობენ, რომ განაგრძობენ მოგებაზე მუშაობას, მათთან მოდიან კერძო ტრეიდერები რუსეთიდან და ხორბალს კომერციულ საფუძველზე იძენენ. მათ შეომდგომში ამ ხორბლის გადაყიდვა შეუძლიათ უცხოელ ტრეიდერებზე. ასე რომ, ამ აზრით, რუსეთის მხრიდან არანაირ საკვებ ბლოკადას არ აქვს ადგილი.
სამხედრო მოქმედებების განვითარება და ახალი ტერიტორიების პოლიტიკური მოწყობის საკითხი
სწორედ ჩვენი მელიტოპოლში ჩასვლისას გამართულ პრესკონფერენციაზე გამოაცხადა ადგილობრივი (ზაპოროჟიეს ოლქის) სამხედრო-პოლიტიკური ადმინისტრაციის ხელმძღვანელმა, ევგენი ბალიცკიმ, რომ რეფერენდუმი ზაპოროჟიეს ოლქის რუსეთის ფედერაციასთან შეერთების თაობაზე მიმდინარე წლის შემოდგომის პირველ ნახევარში გაიმართება. ბალიცკიმ ხაზგასმით აღნიშნა, რომ კითხვა პირდაპირ იქნება დასმული და ხმის მიცემის პროცესი აბსოლუტურად გამჭვირვალედ ჩატარდება.
ეს არის პოლიტიკურად ძალიან სერიოზული განცხადება, ვინაიდან რეფერენდუმის საკითხი აქამდე კონკრეტულ თარიღზე არ იყო მიბმული, ახლა კი დაკონკრეტებულია. რეფერენდუმზე სავარაუდოდ ხალხი ხმას რუსეთში გაერთიანებას მისცემს.
რეგიონში ყოფნისას დავრწმუნდი, რომ რუსი სამხედროები, ადგილობრივ – დონეცკელ და ლუგანსკელ მებრძოლებთან ერთად, თავიდან ბოლომდე არიან მზად, შეასრულონ პრეზიდენტ პუტინის მიერ დასახული სამხედრო ამოცანა. დონეცკის და ლუგანსკის ხელმძღვანელები – დენის პუშილინი და ვლადიმირ პასეჩნიკი ადასტურებენ, რომ ისინი არ აპირებენ, ითმინონ უკრაინული მხარის მიერ დონბასის ტერიტორიის გაუთავებელი საარტილერიო დაბომბვები და ფრონტის ხაზის იმ მანძილზე გადაწევამდე არ გაჩერდებიან, სანამ უკრაინული არტილერია დონბასის ქალაქებსა და სოფლებს ვეღარ მისწვდება.
დასავლეთის მიერ უკრაინის ხელისუფლებისთვის მიწოდებული შეიარაღებები, რომელთა შორის თანამედროვე საარტილერიო სისტემებიცაა, დიდად აზარალებს დონბასის მშვიდობიან მოსახლეობას. ქალაქ დონეცკში, სადაც ეპიზოდური საარტილერიო ცეცხლის გრუხუნის ფონზე გვიწევდა სასტუმროში ღამისთევა, თითქმის ყოველი ახალი დღე სამოქალაქო მოსახლეობას შორის მსხვერპლით იწყება და მთავრდება. ეს კიდევ უფრო აშორებს მოლაპარაკებების პერსპექტივას, თუმცა ხელს ვერანაირად შეუშლის რუსეთის და დონეცკ-ლუგანსკის გაერთიანებული შეიარაღებული ძალების წინსვლას. შეიძლება თამამად ითქვას, რომ დასავლური შეიარაღება უკრაინის მარცხს ვერ შეაჩერებს. საბრძოლი მორალი რუსებსა და დონბასელებს შორის ძალიან მაღალია – ვიმეორებ, ამაში თავად დავრწმუნდი არაერთ მებრძოლთან გასაუბრების შედეგად. ლისიჩანსკში ადგილობრივმა კომენდანტურამ უკრაინული შეიარაღებების გამოფენა მოაწყო, რომელიც ბრძოლების შედეგად ხელთ იგდო ლუგანსკის სახალხო მილიციამ. ნადავლს შორის არაერთი დასავლური ეგზემპლარია, მათ შორის, დიდად რეკლამირებული ანტისატანკო „ჯეველინები“ და ანტისაჰაერო „სტინგერები“. რუსები და დონბასელები ირონიის საკმაო დოზით უყურებენ კიევის რეჟიმის ბაქი-ბუქს, რომ უკრაინას ძალუძს, გაათავისუფლოს ტერიტორიები დასავლეთის მხრიდან იარაღის მიწოდების შედეგად.
შედეგი, ჯერ-ჯერობით, მართლაც საპირისპიროა. უკანასკნელი მონაცემებით, რუსული შეტევა ლისიჩანსკის აღების შემდეგ გრძელდება და მალე პატარა, მაგრამ მნიშვნელოვანი პუნქტები – სოლედარი და სევერსკი დაეცემა, შემდეგ კი ჯერი საკვანძო ქალაქებზე – არტიომოვსკზე, სლავიანსკსა და კრამატორსკზე მიდგება, რაც დონბასის სრულ გაწმენდას მოასწავებს უკრაინის შეიარაღებული ძალებისგან.
Первый грузинский репортер, посетивший Донбасс, сообщает: «Западные вооружения не остановят поражения Украины»
В регионе Донбасса, где активные боевые действия продолжаются уже несколько месяцев, за все это время с целью осветить события впервые прибыл репортер из Грузии. Предлагаем материал Гулбаата Рцхиладзе, подготовленный в Донбассе.
Брать на себя функцию репортера пришлось исходя из того, что грузинские СМИ предлагают нам лишь события, увиденные глазами Киева. Но необходимо сохранять паритет и иметь объективный подход. Поэтому я воспользовался пресс-туром, организованным Министерством обороны России и в проблемном регионе провел четыре дня (с 11 по 14 июня). Вместе с большой группой международных журналистов я побывал в Луганске и Луганской области (республике), прифронтовых Северодонецке и Лисичанске, собственно, в городе Донецке и принадлежащем Донецкой области (республике) городе Мариуполе. Кроме того, мы посетили город Мелитополь Запорожского края или исторической Таврии.
Итоги этого пресс-тура подробно обсудим вместе с Николозом Мжаванадзе в эфире ТВ «Сезон» в ближайшие дни, с соответствующим видеоматериалом, а сейчас коротко подытожу основные моменты и постараюсь ответить на интересующий грузинских читателей главный вопрос: что происходит на месте и каковы перспективы развития событий.
Положение и настрой мирного населения в зоне военных действий
Естественно, что положение людей, проживающих на территориях, охваченных боевыми действиями, во всех отношениях тяжелое. Зоной военных действий можно считать фактически почти всю территорию Луганской и Донецкой республик, но особо пострадала и страдает та часть населения, которая проживала и проживает недалеко от линии фронта. Людям не хватает множество необходимых предметов и сервисов, закрыта большая часть магазинов и аптек, нет никаких развлечений и т.д. Более того, существует и дефицит питьевой воды, а инфраструктура по большей части разрушена.
Там, куда администрация Донецк-Луганска или России уже вошла, в том числе и освобожденном всего недели две назад Лисичанске, все эти проблемы регулируются так, что не возникали голод и нехватка медикаментов. Продукты питания и питьевая вода в качестве гуманитарной помощи доставляются даже в самые проблемные места, хотя на основных территориях у людей есть возможность покупать все основные продукты по желанию. Проблема медикаментов тоже снята – каждый гражданин, нуждающийся в конкретном медикаменте, дает заказ военно-гражданской администрации и заказ выполняется. Врачи мобилизованы и обслуживают пациентов.
Во всем этом мы убедились вследствие непосредственных разговоров с людьми в Северодонецке и Лисичанске, откуда союзные войска, как было отмечено выше, совсем недавно как прогнали украинские войска. Хотя для многих еще большим моральным удовлетворением, чем решение бытовых проблем, является упразднение украинской власти и установление администрации республик Донецка и Луганска. Один гражданин, уроженец Лисичанска, отец 6-летнего мальчика, 40-летний Михаил нам прямо так и сказал: «Ничего плохого про украинцев сказать не хочу, там очень много хороших людей. Что касается вооруженных сил, то там тоже есть люди. Но того же не могу сказать про нацбатальоны. Лучше не коснусь деталей и скажу просто, что сейчас даже не сравнить, настолько человеческое отношение к нам /местным/. В условиях Украины было по-другому».
Ну а одна жительница Северодонецка, которая в ходе боевых действий потеряла один глаз, рассказала нам, что украинские националисты всех жителей жилого корпуса загнали в подвал и их оттуда не выпускали. Перед этим корпусом, где побывал и я, действительно можно увидеть устроенные украинскими военными траншеи и мешки с песком. Они превратили жилой корпус в укрепленную базу и контролировали также лесополосу напротив. Таким способом украинцы вызвали огонь русских на жилой дом. Таких фактов много. Именно поэтому народ Донбасса не любит украинское государство – среди киевского официоза и националистических военных формирований их не считали за полноценных украинцеа и людей тоже (!). Лично мое мнение, что эти люди вытерпят и большее, но не захотят возврата назад, в Украину.
Правда, есть и такие, которым не нравится (и действительно, что может тут понравиться), что их родной край превратился в зону боевых действий. Эта категория людей не считает русских за освободителей. Так, одна женщина в Лисичанске, во время раздачи гуманитарного груза нам неприкрыто сказала – мол, зачем сюда пришли эти русские, чего они хотели… Но это в свою очередь, вовсе не означает, что эти же люди поддерживают киевский режим. Режим Зеленского не нравится никому.
Довольно далеко от Донбасса, в южной части Запорожской области, конкретно, в исторической Таврии, местное население не испытывала на себе жертв и существенных разрушений. Российская армия почти без боя заняла эти земли еще в феврале. В составе группы международных журналистов я посетил город Мелитополь, в котором расположена русская администрация Запорожского края (сам административный центр – город Запорожье пока остается под контролем Киева).
С местными жителями мы побеседовали в очереди, возникшей из-за получения российского гражданства. У меня возникло впечатление, что абсолютное большинство людей просто жаждет мира и нормальной жизни. На Россию смотрят с надеждой, вместе с тем боятся сказать что-либо о киевских властях. Некоторые избегают разговора перед видеокамерой, что понятно из-за двух факторов: во-первых, у многих есть родственники на территории, контролируемой Украиной, а второе это физический и моральный террор со стороны киевской власти против собственного населения. Российская администрация только начинает обосновываться на этой важной территории между Крымом и Донбассом и, местное население, пока оно не почувствует стопроцентной защиты от киевского террора, оно проявляет и будет проявлять большую осторожность, чем население Донбасса. В то же время со стороны абсолютного большинства местных жителей не стоит ожидать неповиновения или бунта против России – об этом свидетельствует количество пришедшего за российскими паспортами людей, просто передвигающихся по городу народа, а также целый ряд предприятий, которые всего несколько недель назад еще были закрыты.
В целом можно сказать, что русскоязычное население Украины избавилась хотя бы от одной большой проблемы – украинского национализма. Этим людям уже никто не сможет запретить использование родного языка в публичном пространстве и больше не будет дискриминации по национальному признаку.
Перспективы восстановления инфраструктуры и экономики
В Донецкой и Луганской республиках с помощью России уже начато осуществление инфраструктурных проектов. Мы стали свидетелями строительства многофункциональных клиник в городах Луганск и Мариуполь. В Мариуполе также увидели жилой корпус, который уже почти построен и скоро окажет услугу тем, кто больше всех пострадал вследствие военных действий.
Большую работу требует восстановление взорванных украинскими военными во время своего бегства мостов. Резервная дорога, ведущая в город Лисичанск в ужасном состоянии. Взорванный украинцами на реке Северский Донец мост Российской армией заменен временным, так называемым пантонным мостом.
В Донецке и Луганске уверены, что Россия не остановит масштабную помощь и наоборот, усилит ее. Неверны распространяемые информации о том, что Россия как-то задерживает сельхозпродукты – пшеницу и растительное масло, грабит местных фермеров и т. п. Сельскохозяйственные работы идут полным ходом, сбор урожая скоро закончится, на полях работает техника, резервы пшеницы большие. Местные фермеры в Луганской и Запорожской областях, с которыми мы встретились, заверили нас в этом. Они продолжают хорошо зарабатывать, к ним приходят частные трейдеры из России и закупают зерно на коммерческой основе. Это зерно они потом могут перепродавать иностранным трейдерам. Так что, никакой продовольственной блокады со стороны России в этом смысле не существует.
Развитие военных действий и вопрос политического обустройства новых территорий
Именно по нашему приезду в Мелитополь, на пресс-конференции руководителя военно-гражданской администрации Евгения Балицкого, было заявлено, что референдум в Запорожской области о присоединении области к РФ состоится в первой половине осени текущего года. Балицкий подчеркнул, что вопрос будет поставлен четко и прямо, а процесс голосования пройдет абсолютно прозрачно.
Это абсолютно серьезное политическое заявление, так как вопрос о референдуме до сих пор не был привязан к конкретной дате, а сейчас такая конкретика появилась. На референдуме народ предположительно проголосует за вступление в состав России.
Во время своего пребывания в регионе я убедился, что российские военные, вместе с местными – донецкими и луганскими бойцами, полны решимости полностью выполнить поставленную президентом Путиным военную задачу. Руководители республик Донецка и Луганска – Д. Пушилин и М. Пасечник подтверждают, что они не намерены терпеть постоянные обстрелы территории Донбасса украинской стороной и не остановятся до перевода линии фронта на такое расстояние, пока украинская артиллерия не будет в состоянии достигать городов и сел Донбасса.
От вооружений, поставляемых Западом руководству Украины, в числе которых и современные артиллерийские установки, сильно страдает мирное население Донбасса. Почти каждый новый день в городе Донецк, где нам приходилось ночевать в гостинице на фоне эпизодического грохота артиллерийского огня, начинается и заканчивается жертвами среди мирного населения. Это еще более отдаляет перспективы переговоров, хотя никак не сможет помешать объединенных Вооруженных сил России и Донецк-Луганска. Можно смело сказать, что западное оружие не сможет остановить поражение Украины. Боевой дух среди русских и дончан очень высок – повторюсь, в этом я убедился со слов не одного бойца. В Лисичанске местная комендантура устроила выставку украинских вооружений, добытых Народной милицией ЛНР вследствие боев. Среди трофеев немало западных экземпляров, в том числе широко разрекламированных противотанковых «Джевелинов» и противовоздушных «Стингеров». Русские и дончане с большой дозой иронии смотрят на бахвальство киевского режима, что Украина в силах освободить территории вследствие западных поставок оружия.
Итоги пока действительно противоположные. По украинским данным, российское наступление после взятия Лисичанска продолжается и вскоре падут маленькие, но важные пункты – Соледар и Северск, а потом настанет черед ключевых городов – Артемовска, Славянска и Краматорска. Это будет означать полную зачистку Донбасса от Вооруженных сил Украины.
